یک چهارشنبه سوری متفاوت

یلدا آراسته

جرس: شب چهارشنبه آخر سال همواره در ایران مساله ساز بوده است. هشدارهای بهداشتی سازمان هایی مانند آتش نشانی و اورژانس در این روز بیشتر و پررنگ تر از هر سازمان دیگری بوده است و نگرانی جامعه تنها از این بود که آتش بازی ها و ترقه زدن ها سلامت مردم را به خطر نیندازد .

این اولین بار در تاریخ ایران است که در آستانه شب چهارشنبه سوری احکام مراجع تقلید در خصوص این شب پررنگ می شود و پس از 30 سال بالاترین مقام کشور در خصوص این شب اظهار نظر می کند .اولین بار است که تذکر نمایندگان مجلس ،سیاسیون و نیروهای امنیتی بیشتر از آتش نشانی و اورژانس بوده است .

چهارشنبه سوری امسال از آن جهت مورد توجه سیاستمداران قرار گرفته است که جمعی از پیروان جنبش سبز اعلام کردند که در این شب می خواهند ادامه اعتراضاتشان را پی بگیرند .

اعتراضاتی که در 10 ماه گذشته به هر بهانه ای سر باز کرده است .

روز های پایانی این سال سیاست زده آبستن حادثه ای نو در دل چهارشنبه سوری بود .

دستگیر می کنیم

احمد رضا رادان، جانشين فرمانده نيروی انتظامی، نخستین کسی بود که در خصوص این روز هشدار داد . او متخلفین را تهدید کرد که تا پایان تعطیلات نوروز در اختیار پلیس خواهند بود .

رادان، خط قرمز در مراسم چهارشنبه سوری را « مزاحمت، راهبندی و استفاده از مواد محترقه خطرناک و غير استاندارد» دانست و گفت :« خودروهايی هم که در چهارشنبه سوری توقيف شوند، تا پايان تعطيلات نوروز متوقف خواهند بود.»

معاون عمليات فرماندهی انتظامی تهران بزرگ نیز روز دوشنبه به کسانی که به گفته او قصد بر هم زدن آرامش جامعه و اخلالگری در چهارشنبه سوری را داشته باشند، هشدار داد.

سرهنگ خانچرلی گفت:« پيشگيری از راهبندان‌ها و ترافيک‌های مصنوعی، و شناسايی و دستگيری افرادی که اقدام به ساخت، توزيع و فروش مواد محترقه می‌کنند، از جمله اقدامات پليس برای حفظ امنيت و آرامش چهارشنبه سوری است. »

اين مقام نيروی انتظامی « آتش زدن، تعرض و تخريب اماکن عمومی و خصوصی، سوءاستفاده رسانه‌های خارجی از هيجانات مردم و درگيری با پليس» را از جمله تهديداتی دانست، که به گفته او ممکن است به وجود آيد.

قرارگاه مشترک برای آتش

برای جلوگیری از هر اتفاقی در این روز پلیس ایران با سپاه پاسداران و نیروهای بسیج "قرارگاه مشترک" تشکیل دادند.

روز دوشنبه ۲۴ اسفند پایگاه اطلاع رسانی پلیس ایران اعلام کرد، که چهار گردهمایی تخصصی فرماندهان این نیروها درباره مسائل مربوط به شامگاه آخرین سه شنبه سال برگزار شده است.

نحوه استقرار نیروها در مناطق مختلف شهر تهران از دیگر موضوعاتی بوده است که دراین گردهمایی ها مطرح شده است.

موتور سواری ممنوع

سرتیپ حسین ساجدی نیا، فرمانده پلیس تهران از برگزاری "مانور ارتقای امنیت" در تهران و ممانعت از تردد موتورسیکلت ها در این شهر خبر داد.

او از حضور نیروهای پلیس از ساعات اولیه بعد ازظهر سه شنبه در مکان های مختلف تهران خبر داد و گفت که تردد موتورسیکلت ها از ساعت ۱۴ تا ساعت ۲۴ روز سه شنبه ممنوع است.

فرزندانتان را کنترل کنید

سرتیپ اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده پلیس ایران نیز یک روز پیش از چهارشنبه سوری از خانواده ها خواست تا فرزندان خود را در این شب "کنترل" کنند.

او گفت: "اگر فردی در این جشن رفتار خطرآفرین داشته باشد و یا با ایجاد راه بندان برای مردم مزاحمت ایجاد کند پلیس با شدت با وی برخورد و افرادی را که نمی توانند هیجان های خود را کنترل کنند دستگیر می کند."

مانور نظامی برای چهارشنبه سوری

اما این برنامه ها تنها به پایتخت ختم نمی شد .يك روز قبل از مراسم چهارشنبه سوري سبز نيروهاي نظامي و انتظامي به شكلي گسترده و سازماندهي شده در تعدادي از ميادين و خيابان هاي شهر مشهد حاضر شده و مانور برگزار كردند.

نيروهاي نظامي و انتظامي با ابزار و ادوات جنگي در خيابان هاي سجاد ، خيام ، آزادشهر ، احمد آباد ، معلم ، وكيل آباد ، ملك آباد و بسياري ديگر از خيابان ها و ميادين شهر مشهد حاضر شدند .

حضور نيروهای امنیتی در اطراف دانشگاه فردوسي و پارك ملت مشهد كه در ماه هاي بعد از انتخابات بارها شاهد حضور و راهپيمايي معترضان بوده است ، بيش از ديگر نقاط شهر مشهد گزارش شده است.

این ها به خاطر آن بود که معترضین در شهر مشهد از هفته هاي گذشته فراخوان هاي متعددي براي حضور اعتراضي در مراسم چهارشنبه سوري امسال منتشر و در سطح شهر منتشر کرده بودند.

از شادی سوء استفاده نکنید

فرمانده انتظامي استان كردستان نیز از تشديد برخورد با “هنجار‌شكنان” در استان در چهارشنبه پايان سال خبر داد. ابراهيم قائدرحمتي گفت: " نيروي انتظامي مخالف شادي‌هاي سنتي و در حد معقول چهارشنبه سوري نيست بلكه اگر كساني كه به عمد بخواهند از اين مسئله سوءاستفاده نمايند و شادي مردم را به نوعي تحت تاثير اهداف خود قرار دهند، به شدت با آنها برخورد مي‌شود."

اما او روشن نکرد سوءاستفاده از شادی مردم چگونه انجام می گیرد .

فرمانده انتظامي كردستان همچنين تاكيد كرد: "اگر برخي از افراد با موتورسيكلت و يا خودرو سعي بر ايجاد بي‌نظمي و مختل كردن نظم اجتماعي را داشته باشند، ماموران انتظامي استان وسيله نقليه اين افراد را توقيف و خود نيز مورد برخورد قانوني قرار مي‌گيرد."

دستور آماده باش

در بندرعباس نیز تمام نیروهای نظامی و انتظامی در این شهر تا پایان روز چهارشنبه سوری آماده باش بودند.

فرمانده نیروی انتظامی هرمزگان نیز گفت:" در چهارشنبه سوری امسال مکان خاصی برای تجمع و برگزاری مراسم این شب در شهر بندرعباس در نظر گرفته نشده است و اگر عده ای قصد برهم زدن یا آغتشاش داشته باشند با آنها برخورد جدی خواهد شد."

منصور دشتی با بیان اینکه نیروی انتظامی همچون سالهای گذشته تمهیدات ویژه ای برای این شب در نظر گرفته است، بیان کرد:" در صورت مشاهده هرگونه تخلف یا ناآرامی ماموران نیروی انتظامی به طور جدی با عاملان برخورد خواهد کرد."

همه جا برگزار می کنیم

معاون اجتماعي فرماندهي انتظامي قزوين اما اعلام کرد که بر خلاف سال‌هاي گذشته كه چند مكان مشخص براي مراسم چهارشنبه سوري تعيين مي‌شد، مراسم چهارشنبه سوري امسال در همه مناطق و محله‌هاي قزوين برگزار مي‌شود.

حميدرضا خاكباز اظهار داشت: "امسال با توجه به التهابي كه بعد از انتخابات به وجود آمد و تحركاتي كه بعد از آن شد، عده‌اي سعي و تلاش كردند در مناسبت‌هاي مختلف عرض اندام كنند ولي با هوشياري مردم و تدابير رهبري هيچ كاري نتوانستند انجام دهند به ويژه در 22 بهمن كه حضور بيدار مردم سبب خنثي شدن تحركات آنها شد."

خاكباز تصريح كرد:" با توجه به در پيش بودن مراسم چهارشنبه سوري، اينها عمده قوايشان را آماده مي‌كنند تا در چهارشنبه سوري از اخلال و بي‌نظمي كه به وجود مي‌آيد سوءاستفاده كرده و به مقاصدشان برسند "

اجازه بهره برداری ندهید

در قم نیز سعيدي امام جمعه قم در ديدار با فرمانده انتظامي استان قم گفت: "مطالبه جدي علماء، مراجع تقليد، خانواده ها، دلسوزان جامعه و حکومت ايجاب مي کند که نيروي انتظامي به افراد خاطي اجازه بهره برداري سوء از مراسم چهارشنبه آخر سال را ندهد و به شدت با آن برخورد کنند."

مانور در خیابان

اهواز نیز تحت تدابیر شدید امنیتی قرار گرفت .روز سه شنبه و از ساعت 3 بعداظهر نزدیک 40 الی 50 مامور نیروی انتظامی باموتورسیکلت که در بین آنان نیروهای لباس شخصی مشهود بود اقدام به مانورخیابانی در سطح شهر اهواز کردند.

جاده ساحلی کیانپارس که وعده دیدار هواداران جنبش سبز بود نیز به مقر نیروی

انتظامی تبدیل شده و کاملا بسته شد.

رهبر و چهارشنبه سوری

در اقدامی بی سابقه امسال آقای خامنه ای در خصوص برگزاری چهارشنبه سوری فتوی صادر کرد .

آقای خامنه ای در توضیح نظر خود در مورد چهارشنبه سوری گفته است که این مراسم "علاوه بر آنکه هیچ مبناى شرعى ندارد، مستلزم ضرر و فساد زیادى است که مناسب است از آنها اجتناب شود".

این در حالی است که در کتاب "مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید" نوشته "سیدمحسن محمودی" بود که هفت سال پیش منتشر شده بود پاسخ آن زمان رهبر جمهوری اسلامی به سوال "خرید و فروش ترقه و انجام چهارشنبه سوری و سیزده بدر به اعتقاد نحسی ۱۳ و احیای مظاهرشان چگونه است؟" به شرح زیر بوده است: "چهارشنبه سوری و سیزده به در مبنای عقلایی ندارد."

در پاسخ جدید آیت الله خامنه ای، به جای نداشتن "مبنای عقلایی"، بر فقدان "مبنای شرعی" مراسم چهارشنبه سوری اشاره شده و به علاوه، این مراسم "مستلزم ضرر و فساد زیاد" دانسته شده است.

سیاسیون و چهارشنبه سوری

علی مطهری نماینده مجلس نیز آیین چهارشنبه سوری که یادگار ایران باستان و ایران قبل از اسلام است متأثر از دین زرتشت دانست که آتش را مقدس می داند. در این آیین با پریدن از روی آتش و گفتن «زردی من از تو، سرخی تو از من» از آتش به عنوان یک امر مقدس مدد خواسته می شود که این امر از نظر اسلام شرک تلقی می شود زیرا یک مسلمان علاوه بر توحید ذاتی، قائل به توحید افعالی نیز هست.

این نماینده مجلس در وبلاگ خود نوشت: "برخی می گویند این یک سنت ملی است و سنن ملی را باید محترم شمرد. پاسخ این است که آن دسته از سنن ملی را باید محترم شمرد که مبنای عقلی داشته باشند نه همه آنها را."

حسن نوروزی" عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی ،نیز در واکنش به این روز گفت:" من به عنوان عضو کمیسیون شوراها و امنیت داخلی کشور که به امور داخلی مسلط هستم، عرض می کنم که کنترل نامحسوس از مراسم شب چهارشنبه سوری امسال انجام می گیرد و اغتشاشگران باقی مانده از جنبش فتنه انگیز سبز نمی توانند در این شب مرتکب عمل خلاف قانون شوند."

چهارشنبه سوری امسال آنقدر اهمیت داشت که موضوع جلسه اخير كميته امنيتي كميسيون امنيت ملي مجلس بوده است و در آن مقامات امنيتي از خنثي شدن چند توطئه خرابكارانه در آستانه اين روز خبر دادند. يك نماينده مجلس با اشاره به دستگير شدن چند نفر از عوامل اصلي كه قصد اخلال و سوءاستفاده از ‌مراسم چهارشنبه سوري را داشـتـنـد گـفت:" ضمن خنثي سازي طرح‌هاي خرابكارانه، پيش‌بيني‌هاي ‌مناسب براي برگزاري مناسب اين مراسم به عمل آمـده اسـت.‌وي تـاكـيـد كـــرد: مسئــولان انتظامـي و امنيتـي با پيش‌بيني‌هاي لازم و انديشيدن تمهيدات لازم تلاش مي‌كنند زمينه سوءاستفاده از چهارشنبه سوري را به حداقل برسانند."

چهارشنبه سوری سبز

با تمام این تهدیدات و تمهیدات ایران باز هم صحنه درگیری میان نیروهای امنیتی و مردم معترض شد .خبرها حکایت از درگیری در تهران ،شیراز ،اصفهان و اهواز دارد .بنا به گفته شاهدان عینی در خیابان شریعتی تهران درگیری از میان مردم به نیروهای امنیتی هم سرایت کرده است و بین نیروهای امنیتی و نیروهای بسیج نیز درگیری صورت گرفته است .

به گزارش شاهدان عینی، شهرک اکباتان از بعد از ظهر امروز با وجود برقراری ایست بازرسی و کنترل مبادی ورود و خروج شهرک و کنترل افراد و خودروها، جوانان شهرک با روشن کردن آتش مورد حمله گروهی از شبه نظامیان قرار گرفته و درگيری شدیدی رخ داد.

در حوالی پل سيدخندان نیز، گزارش هایی از روشن کردن کوه عظیم آتش توسط مردم و درگیری با ماموران یگان ویژه مخابره شد که برخی رسانه ها نیز از بازداشت یک سرباز نيروي انتظامي توسط ديگرافراد نيروهاي انتظامي به دليل تمرد از دستور در برخورد با مردم خبر دادند.

گزارش های دیگر، از زد و خورد شدید بسیجیان و ماموران یگان ویژه با مردم و جوانان، از گیشا، یوسف آباد، نظام آباد، آریاشهر، تهرانپارس، ری و جوادیه خبر داده و شعارهای "مرگ بر دیکتاتور"، "توپ تانک بسیجی دیگر اثر ندارد" و ... در سطح شهر به گوش می رسید.

درچهار باغ بالا و خیابان هاتف اصفهان نیز درگیری های بسیارشدیدی بین مردم و برپاکنندگان آتش و سنت چهارشنبه سوری با ماموران رخ داده است و گزارش برخی رسانه ها از حملۀ برخی از جوانان به كيوسك بسيج در خيابان هاتف (چهارراه عبدالرزاق) خبر داده اند.

به گزارش یک شاهد عینی به خبرنگار جرس، درگیری و زدوخورد شدیدی میان ماموران در بلوار زرهی و خیابان پاسداران رخ داده است که منجربه بازداشت تعدادی از جوانان شده است. وی خاطرنشان کرد "از غروب خودروها و تیم های ضد شورش در نقاط مختلف مستقر و به کنترل مردم می پرداختند."

علیرغم تدابیر شدید امنیتی و نصب پوسترهای مختلف در نقاط مختلف شهر مشهد پیرامون ممنوعیت و منع شرعی مراسم سه شنبه شب آخر سال، گروه زیادی از جوانان و مردم مشهد، از اولین ساعات غروب دست به برپائی آتش بازی و گرامیداشت سنت دیرینه زدند و همین امر موجب درگیری های پراکنده ای شد.

شهر رشت نیز شاهد بی سابقه ترین نوع تجمع در 8 ماه گذشته بود.این تجمع مطابق هر سال در خیابان گلسار شهر رشت انجام شد.سیل مردم از ساعت 7:30 دقیقه ی بعد از ظهر به سمت خیابان گلسارحرکت کردند.در ساعت9 مامورین نیروی انتظامی،گارد ویژه و بسیج به مردم حمله کردند.بعد از این حمله مردم به سمت خیابان های اطراف رفتند و در آنجا تجمع کردند.

در شیراز نیز ‫یگان ویژه در خیابان ملاصدرا اقدام به ضرب و شتم شدید و دستگیری دو جوان کرد که مدعی بودند به طرف آنها ترقه پرت کرده اند، مردمی که تجمع کرده و اعتراض می کردند نیز با ضرب و شتم پلیس روبرو شدند، یک دختر که از این صحنه تصویربرداری می کرد نیز توسط چند لباس شخصی بازداشت شد.

همه چیز آرامست

این اخبار درحالی منتشر می شود که رييس پليس پايتخت بعد از ظهر با اشاره به استقرار نيروهاي پليس در سطح شهر براي تامين امنيت، گفت: "تا اين لحظه امنيت در تهران برقرار است و بالگردهاي ناجا نيز شهر را رصد مي‌كنند."

سردار حسين ساجدي‌نيا در گفت‌وگو با خبرنگار ايلنا، افزود:" ماموران پليس روز دوشنبه به منظور تامين امنيت و برخورد با ناهنجاري‌ها در سطح شهر مستقر بودند."

وي افزود:" اين نيروها امروز نيز در سطح پايتخت مستقر هستند و امنيت چهارشنبه آخر سال را تامين مي‌كنند."

او در رابطه با وضعيت شهر، عنوان كرد: "تا اين ساعت موضوع خاصي به ما گزارش نشده و امنيت در تهران برقرار است. بالگردهاي ناجا نيز از بالا شهر را رصد مي‌كنند."

سرهنگ محسن خانچرلي نیز گفت: "در بعضي محلات جوانان اقدام به روشن كردن آتش كرده‌اند كه با تذكر ريش‌سفيدان محل و پليس محلي اين گونه اقدامات كنترل شده است.

فرمانده انتظامي تهران بزرگ تاكيد كرد كه پليس با ناهنجاري‌ها در چهارشنبه آخر سال برخورد مي‌كند."

این در حالی است که به گزارش خبر گزاری مهر تا ساعت 9 شب 164مورد آتش سوزی گزارش شده بود .

پیام جنبش سبز برای چهارشنبه سوری

زهرا رهنورد، در تازه ترین مصاحبه اش تاکید کرد که اگر در مراسم چهارشنبه سوری امسال خشونتی رخ دهد از سوی "حاکمیت" است.

رهنورد، گفت که به پاس نوروز "جنبش سبز" در روز چهارشنبه سوری شاد و سرفراز خواهد بود.

او گفت: "یاد نداها ، سهراب ها،سیدعلی ها ،اشکان ها و روح الامینی ها و ... را گرامی خواهیم داشت و هیچ گونه تندی و خشونتی نخواهیم ورزید."

او تاکید کرد که اگر هم خشونتی باشد، بدانید ازسوی خود حاکمیت است.